Tuczno

TUCZNO
(Tütz)
Pow. wałecki, Gm. Tuczno.
Miasto położone 12 km na północ od Człopy, 21 km na południe od Mirosławca. Siedziba Urzędy Miasta i Gminy. Należało do możnego rodu Wedlów, osiadłego na tym terenie już w końcu XII w. W 1331 r., będąc pod przejściowym władaniem Nowej Marchii, Tuczno otrzymało prawa miejskie brandenburskie.
Kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP zbudowany w latach 1522-1528, konsekrowany 10.11.1660 r. Jest to późnogotycka budowla halowa, trójnawowa, z trójbocznie zamkniętą częścią prezbiterialną. Od zachodu góruje nad dachem przysadzista wieża zwieńczona hełmem barokowym. Nawy przykryte są sklepieniami sieciowo-żebrowymi, wspartymi na ośmiu filarach. Polichromia na sklepieniach pochodzi z XIX w. Zabytkowe wyposażenie kościoła pochodzi głównie z XVII i XVIII w. Obiekt zabytkowy, nr rej. A-33 z 18.10.1954 r. Zabytkowe są także ogrodzenie wraz z bramami oraz cmentarz przykościelny.
Zamek położony jest na wysokim brzegu Runicy, w południowej części miasta. Pierwszą budowlą obronną wzniesioną przez Ludwika von Wedel w 1338 r. był wspomniany przez źródła historyczne "Kamienny Dom". Fragmenty jego murów zachowały się do dziś w piwnicach zamku. W 1581 r. Stanisław Tuczyński rozpoczął budowę nowej, renesansowej rezydencji. Powstało wtedy skrzydło wschodnie z dwoma okrągłymi basztami narożnymi. Skrzydła południowe i zachodnie wzniesione zostały w latach 1608-1631 przez Krzysztofa Tuczyńskiego. Powstało założenie na planie podkowy z otwartym od strony miasta dziedzińcem. Po śmierci ostatniego męskiego potomka rodu Tuczyńskich w 1717 r. - pozbawiony opieki zamek uległ częściowemu zniszczeniu. W 1846 r. gruntownie przebudowano skrzydło zachodnie. W 1945 r. zamek został spalony. Powojenna (1965-76) rekonstrukcja przywróciła rezydencji XVII-wieczną postać. W obiekcie mieści się obecnie Dom Pracy Twórczej Stowarzyszenia Architektów Polskich.